Korzystając z serwisu internetowego wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Pliki cookie możesz zablokować za pomocą opcji dostępnych w przeglądarce internetowej. Aby dowiedzieć się więcej, kliknij tutaj.
x
X

ZAPLANUJ SWÓJ SPACER

MARZYĆ ZNACZY TWORZYĆ. TRADYCJE TEATRALNE RADOMIA

2,082 km
Radomski spacer teatralny autorstwa Anny Kulpy to osiem historycznych i współczesnych miejsc składających się na teatralną opowieść o Radomiu.
 
Jej początki sięgają aż do XVIII wieku, kiedy to w obecnym Muzeum im. Jacka Malczewskiego mieściło się kolegium Pijarów z teatrem szkolnym. Uczestnicy odwiedzą również Dawny Teatr Letni, Hotel Europejski i oczywiście Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego.
 
Partnerami spaceru są Teatr Powszechny w Radomiu oraz XIII Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski.
 
AUTORKA: Anna Kulpa
Orientacyjny czas spaceru: 1 godzina
Data wprowadzenia spaceru: 26.09.2018
 
  • 1.

    TEATR POWSZECHNY IM. JANA KOCHANOWSKIEGO | Plac Jagielloński 15

    Budynek, w którym dzisiaj ma swoją siedzibę Teatr Powszechny, został oddany do użytku w 1936 roku jako Dom Robotniczy. Wraz z powołaniem do życia stałej radomskiej sceny kieleckiego Teatru im. S. Żeromskiego, budynek przeznaczony został na cele teatralne. Radomską scenę otwarto oficjalnie w sylwestrowy wieczór 1948 roku premierą szekspirowskiego Wieczoru Trzech Króli. Pierwszym kierownikiem radomskiej filii został znany aktor Mieczysław Pawlikowski. O tym, jak wielkie było w mieście zapotrzebowanie na teatr, świadczy fakt, że w ciągu pierwszych trzech miesięcy działalności spektakle obejrzało ponad 30 tys. widzów. W maju 1965 roku budynek Domu Robotniczego z powodów technicznych musiano zamknąć. Remont okazał się być jedną z najdłużej trwających inwestycji teatralnych w Polsce. Wbrew początkowym zapowiedziom trwał nie 3, a prawie 30 lat. W międzyczasie scenę kielecką i radomską rozłączono, w 1976 roku powołując do życia Teatr Powszechny im. J. Kochanowskiego. Po niemal trzech dekadach gmach teatru oddano do użytku w grudniu 1991 roku.  

  • 0,276 km
    5 min
  • 2.

    URZĄD MIEJSKI W RADOMIU

    Zabytkowy klasycystyczny budynek wzniesiony został w 1827 roku według projektu Antoniego Corazziego. Przedstawienia teatralne odbywały się tu w latach 1830-1848. Po roku 1965, w którym rozpoczęto remont Domu Robotniczego, w Pałacu Sandomierskim (który od początku pełnił przede wszystkim rolę siedziby urzędów) urządzono regularnie działającą scenę połączonego teatru kielecko-radomskiego. W latach 1976-1991 pracowała tutaj także nowo powołana, pierwsza w pełni samodzielna scena zawodowa w mieście – Teatr Powszechny im. J. Kochanowskiego. W nieco spartańskich warunkach radomski Teatr Powszechny działał tu przez 15 lat, od roku 1976 do 1991. Wojciech Kępczyński, który objął dyrekcję teatru po pierwszym dyrektorze Zygmuncie Wojdanie, rozpoczął swoją pracę od przeprowadzki do nowej siedziby przy pl. Jagiellońskim, w której teatr pracuje do dziś.

  • 0,269 km
    4 min
  • 3.

    DAWNY HOTEL EUROPEJSKI | Plac Konstytucji 3 Maja

    Przez szereg lat rytm życia teatralnego w mieście wyznaczały przyjazdy teatrów wędrownych - polskich, rosyjskich i ukraińskich oraz występy miejscowych zespołów amatorskich. Po roku 1894 pojawiły się nawet amatorskie przedstawienia „cechowe”, przygotowywane przez poszczególne grupy zawodowe. Najsłynniejszym bodaj amatorskim teatrem w Radomiu był działający w latach 1915-1918 Artystyczno-Literacki Teatr Miraż, który miał swoją siedzibę w dawnym Hotelu Europejskim, tuż obok okazałego pałacu Karschów i Wickenhagenów. W 1919 roku teatr przejęło Koło Radomskie ZASP i przemianowało na Teatr Polski (Miraż).

  • 0,262 km
    4 min
  • 4.

    DAWNY TEATR LETNI | Ul. Witolda

    Józef Teksel, przedsiębiorczy i rzutki dyrektor trupy warszawskiej, podczas pobytu w Radomiu w 1885 roku wyszedł z inicjatywą utworzenia Teatru Letniego. Teatr mieścił się w ogrodzie przy ulicy Spornej (dzisiejsza Witolda) należącym do Joska Landaua. Widownia miała kształt amfiteatralny, dysponowała 16 lożami i 310 miejscami siedzącymi. Teatr szybko stał się ulubionym miejscem mieszkańców Radomia i okolic. Letnia scena działała przez 23 lata, do roku 1908.

  • 0,362 km
    6 min
  • 5.

    Ulica Żeromskiego 2 | Żeromskiego 2

    Z historycznych źródeł wynika, że w 1795 roku w Radomiu gościł ze swoją trupą Wojciech Bogusławski. Przedstawienia grane były przypuszczalnie w nieistniejącej dziś gospodzie przy ulicy Lubelskiej 2 (obecnie ulica Żeromskiego 2). W tym miejscu, także u zbiegu ulic Żeromskiego i Wałowej, od grudnia 1829 roku przez kilka miesięcy mieściła się pierwsza w mieście resursa obywatelska, gdzie wystawiano teatralne przedstawienia. W 1830 roku resursa została zamknięta przez rząd okupacyjny. Po licznych staraniach otwarto ją ponownie w 1839 r., po czym resursa działała przez kolejne dziewięć lat, kiedy władze zaborcze definitywnie kazały ją zamknąć.

     

  • 0,327 km
    5 min
  • 6.

    RESURSA OBYWATELSKA | Jacka Malczewskiego 16

    Zanim wybudowano działającą do dziś Resursę, w latach 30-tych i 40-tych XIX w. spektakle teatralne organizowano nieopodal, w nieistniejących dziś budynkach koszarowych, przy ulicy Malczewskiego 15. Z tego okresu pochodzi pierwszy zachowany w Radomiu afisz drukowany. Jako że ciągle brakowało budynku teatralnego z prawdziwego zdarzenia, w 1850 roku Rada Opiekuńcza Zakładów Dobroczynnych Powiatu Radomskiego podjęła decyzję o budowie Resursy. Budynek według projektu Ludwika Radziszewskiego udostępniono publiczności w 1852 roku. Niestety w 1861 roku, w związku z trwającymi w Radomiu i okolicy rozruchami politycznymi, gubernator, hrabia Opperman wydał nakaz zakończenia działalności placówki, a jej siedzibę przeznaczył na kancelarię naczelnika wojennego i koszary wojskowe. W 1867 Resursa została ponownie otwarta i funkcjonowała nieprzerwanie do wybuchu I wojny światowej. Przedstawienia teatralne powróciły do Resursy na dobre w 1922 roku za sprawą komercyjnego Teatru Rozmaitości. W czasie II wojny światowej utworzono w tym miejscu Deutsches Haus, gdzie wystawiano przedstawienia w języku niemieckim. Po wojnie działalność teatralna przeniosła się już na plac Jagielloński (dawny plac Zwycięstwa).

  • 0,325 km
    5 min
  • 7.

    KOŚCIÓŁ EWANGELICKO-AUGSBURSKI | Mikołaja Reja 9

    Dzisiejszy kościół ewangelicko-augsburski w 1818 r. stał się pierwszym stricte teatralnym budynkiem w mieście. Scenę „głęboką na cztery kulisy” i trzypoziomową widownię urządzono w nawie, foyer dla widzów – w prezbiterium, skąd prowadziły schody na balkon. Wygospodarowano również garderobę, szatnię dla publiczności, a nawet bufet. W 1830 roku scenę zamknięto, co tłumaczono względami ekonomicznymi. Jednak głównym powodem tej decyzji był złożony do władz protest gminy ewangelickiej przeciwko „profanacji” obiektu sakralnego.

  • 0,261 km
    4 min
  • 8.

    MUZEUM IM. JACKA MALCZEWSKIEGO | Rynek 11

    Pierwsze udokumentowane spektakle w Radomiu nierozerwalnie wiążą się z działalnością Kolegium Ojców Pijarów, które w latach 1718-1726 z pewnością prowadziło tu szkolny teatr amatorski. Zakonnicy przybyli do Radomia wiosną 1682 roku. W 1733 rektor o. Antoni Konarski rozpoczął budowę nowego gmachu kolegium, klasycystyczno-barokowego budynku. W 1864 r. w ramach represji po powstaniu styczniowym, Rosjanie przejęli budynki, a zakonników zmusili do opuszczenia miasta. Na przełomie XIX i XX w. w gmachu byłego Kolegium Pijarów od czasu do czasu odbywały się przedstawienia zawodowych teatrów objazdowych. Tutaj sporadycznie grywano również spektakle w czasie I wojny światowej. Od 1976 roku w budynku ma swoją siedzibę Muzeum Okręgowe im. J. Malczewskiego.

ZOBACZ INNE SPACERY

SPACEROWNIK DLA DZIECI, KTÓRE ZABIERAJĄ NA SPACER DOROSŁYCH: BĄDŹ W DOBREJ FORMIE - SPACERUJ Z GOMBROWICZEM!